پیشگفتار:

یکی از مسائل مهمی که از نیمه دوم قرن بیستم و به دنبال ظهور کشورهای تازه استقلال یافته جهان سوم در عرصه روابط بین الملل توجه بسیاری از دولتمردان و اندیشمندان سیاسی را به خود جلب نموده است، شناخت پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل این کشورها در جهت برقراری بالاترین سطح روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با آنهاست. از آنجایی که کشورهای جهان سوم سالها تحت سیطره استعمار و استبداد بوده‌اند، لذا غالبا نتوانسته‌اند در ساختارهای سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی خود تحولی ایجاد نمایند. کشور پاکستان نیز همانند ایران از این قاعده مستثنی نمی‌باشد. با عنایت به این موضوع ما نیز در این پژوهش سعی نموده‌ایم ضمن ارائه تصویری از اشتراکات مذهبی- سیاسی و فرهنگی فیمابین، به بررسی روابط دو جانبه از گذشته تا امروز پرداخته و با ذکر منابع موجود ارتقای همکاری‌های منطقه‌ای و بین المللی بر راهکارهای توسعه روابط در جهت تامین منافع ملی ایران بپردازیم. در مجموع می‌توان گفت که هدف اصلی در این تحقیق آن است که نشان می‌دهد اهمیت روابطی همه جانبه و مستحکم با همسایه شرقی کشورمان می‌تواند گره گشای بسیاری از مسائل امروز منطقه خاور میانه و شبه قاره هند باشد.  ضمن اینکه سود آوری عظیم اقتصادی نیز برای ایران در پی خواهد داشت.

در خاتمه لازم است از زحمات کلیه اساتیدی که درزمان تحصیل در دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات به اینجانب مطالب فراوانی را آموختند، به ویژه جناب ‌آقای دکتر حمید احمدی که از مقالات و تألیفات ایشان و مباحث کلاس‌های درسشان بهره فراوانی بردم تشکر و قدردرانی نمایم.

مقدمه (طرح مسئله):

از آنجایی که پاکستان کشوری است که اشتراکات فرهنگی و قومی فراوانی با ایران دارد و از لحاظ نظامی بسیار نیرومند می‌باشد (قدرت نظامی پاکستان چهار برابر ایران است)و دارای تسلیحات هسته‌ای بوده و متحد آمریکاست و نیر مرزهای مشترکش با ایران مامن  تروریست و قاچاقچیان مواد مخدر می باشد، لذا جمهوری اسلامی ایران برقراری روابط دوستانه و همه جانبه با این کشور را در دستور کار خود قرار داده است. این روابط باید جنبه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اطلاعاتی و امنیتی و حتی نظامی را پوشش دهد و اقدامات به گونه‌ای صورت پذیرد که این کشور با ایران منافع مشترک داشته باشد. در هر صورت مهمترین مسئله برای جمهوری اسلامی ایران حفظ نظام است که آن هم بدون امنیت امکان نخواهد داشت. به دلیل آنکه موضع گیری‌های جمهوری اسلامی ایران بیشتر ایدئولوژیک است تا تامین منافع ملی، از این رو جمهوری اسلامی ایران سعی کرده است تا با کشورهای مسلمان که به نحوی در راستای اهداف ایران اشتراک نظر دارند، به ویژه همسایگانش روابط خود را مستحکم کند. علیهذا، یکی از تاکیدات عمده و مستمر مقامات کشور ایران بر حمایت از صلح و ثبات در منطقه استوار بوده است.

از اولین روز استقلال پاکستان از هند، در واقع یک تعارض جدی میان این دو کشور وجود داشته است. این اختلافات به اشکال مختلف ارضی، سیاسی، فرهنگی تبلور یافت. به طور طبیعی پاکستانی‌ها برای حفظ موجودیت و امنیت خودشان در برابر هند و عوامل داخلی نیاز شدیدی به یک نیروی نظامی مقتدر احساس می‌کردند. به این دلیل در همان سال‌های اول تاسیس این کشور هزینه قابل ملاحظه‌ای را برای تقویت نیروی نظامی خود به کار بستند. در غیر این صورت، عوامل بی‌ثبات کننده و ضد وحدت، موجودیت، امنیت و یکپارچگی آن را تهدید خواهد کرد. ایجاد روابط استراتژیک با آمریکا و اسرائیل و ورود به پیمان‌های سنتو و اتحاد با ایران در زمان محمد رضا شاه، در این راستا قابل توجیه است. فقدان توانایی رقابت با هند، در تمامی زمینه‌های علمی، تکنولوژیک، اقتصادی و نظامی و نبود رفاه اجتماعی، وجود گروه‌های متعدد مذهبی و سیاسی در این کشور با سیستم به ظاهر دموکراتیک اسلامی که البته بسیار دیکتاتوری می‌باشد، وجود هزاران مهاجر افغانی و تولید و بسته‌بندی و ترانزیت مواد مخدرو از  همه مهمتر تاثیرپذیری شدید از ابرقدرت‌ها به ویژه آمریکا و نیز سلطه این کشور در زمان استعمار به مدت طولانی و همچنین دوران کوتاه پشت سرگذاشتن استقلال و بحران دموکراسی و مسئله بنیاد گرایی اسلامی و به قدرت رسیدن تروریست‌ها، موانع ثبات سیاسی را در این کشور تشکیل می‌دهد. البته پاکستان به شدت فقیر است، و از کمبود سرمایه نیز رنج می‌برد که این مسئله و ترس از هند می‌تواند زمینه‌ساز همگرایی در سیاست خارجی این کشور با ایران باشد.

فهرست مطالب

پیشگفتار…………………………………………………………………………………………………. ۱

فصل اول (کلیات)

طرح مسئله………………………………………………………………………………………………. ۲

اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………. ۴

اهمیت تحقیق……………………………………………………………………………………………. ۴

سوال اصلی…………………………………………………………………………………………….. ۵

سوالات فرعی………………………………………………………………………………………….. ۵

فرضیات تحقیق………………………………………………………………………………………… ۵

متغیرها و مفاهیم عملیاتی………………………………………………………………………….. ۶

روش تحقیق…………………………………………………………………………………………….. ۶

مشکلات و موانع تحقیق…………………………………………………………………………….. ۶

سازماندهی تحقیق……………………………………………………………………………………. ۷

فصل دوم: خصوصیات کشور پاکستان………………………………………………………. ۸

پیدایی پاکستان…………………………………………………………………………………………. ۹

فصل دوم: جغرافیای طبیعی و اوضاع اقلیمی……………………………………………….. ۹

جغرافیای انسانی……………………………………………………………………………………… ۱۰

دین و مذهب رسمی………………………………………………………………………………….. ۱۱

شیعیان پاکستان………………………………………………………………………………………. ۱۱

حکومت…………………………………………………………………………………………………… ۱۲

اقتصاد……………………………………………………………………………………………………. ۱۲

ویژگی‌های ارتباطی…………………………………………………………………………………… ۱۸

مناسبات اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با کشور پاکستان………………………… ۱۹

فصل سوم – تاریخچه روابط  ایران و پاکستان…………………………………………… ۲۱

روابط ایران و پاکستان قبل از استقلال (۱۹۴۷-۱۷۳۹)………………………………….. ۲۲

روابط ایران و پاکستان پس از استقلال (۱۹۷۱- ۱۹۴۷)………………………………… ۲۳

روابط ایران و پاکستان (۱۹۷۹-۱۹۷۱)……………………………………………………….. ۲۶

روابط ایران و پاکستان پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تا به امروز
(۲۰۰۵-۱۹۷۹)………………………………………………………………………………………….. ۳۲

روابط استراتژیک جمهوری اسلامی ایران و پاکستان…………………………………… ۳۳

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………… ۴۰

ضمائم……………………………………………………………………………………………………. ۴۷

منابع و ماخذ……………………………………………………………………………………………. ۹۴

دانلود فایل